dall'occurrenza ...

... e la prevista en La Quotidiana dils 28 da fevrer 2025:

Gliendisgis, ils 3 da mars 2025 ...

... ein biebein da quei da 40 persunas stadas a "da cuminonza" per udir tgei che Toni Darms, "cuschinier e bia auter vitier" raquenta. Malgrad ch'el ei pensiunaus dapi sis onns eis el sepresentaus en la vestgadira da cuschinier. Sulettamein il "toque" veva el buca sin tgau, la capiala alva. Quella detti ei en differentas altezias, tut tenor il status ch'in cuschinier hagi en la hierarchia. El Hof Ragaz devi ei para a sias uras duas persunas che erien occupadas exclusivamein cun far ora cul fier e dar cleri als toques per l'entira brigada da cuschina. Che el seigi setschentaus en cuschina e buc en nuegl seigi atgnamein stau ina casualitad. El vevi quintau da vegnir pur - siu bab dil reminent era. Mo lu hagi el entupau in gi el vitg in giuven da Ruschein che luvravi en in hotel a Flem. E quel hagi getg: "Il pur sas Ti far pli tard, sche Ti vul. Mo ussa neu vi tier nus e fai igl emprendissadi da cuschinier!" Quei seigi iu senza far grondas - da fuffergnadi avon 55 onns gnanc da tschintschar. Suenter igl emprendissadi ha Toni Darms luvrau en differents menaschis tochen ch'el ei daventaus igl onn 1987 siu agen patrun cun surprender, ensemen cun sia dunna Imelda, il Hotel Rätia a Glion e 15 onns pli tard la Stiva Veglia a Schnaus. Ils davos 8 onns avon la pensiun eis el lu aunc staus caucuschinier en la claustra dallas soras dominicanas da Cazis. Quella plazza eri scretta ora per ina cuschiniera ed el seigi s'interessaus, schebein el sco um sappi era s'annunziar. Sche in cuschinier ed ina cuschiniera hagien las medemas qualificaziuns, sche dettien ei la preferenza ad ina dunna, hagi ei giu num clar e bein. Enstagl da tarmetter cun la posta siu dossier d'annunzia, seigi el sez ius sperasvi, hagi scalinau alla porta dalla claustra, seigi sepresentaus - ed hagi survegniu la plazza. Quei seigi stau ina bellezia fin da sia veta professiunala. El hagi survegniu envesta en process da conservar nutriment el temps da raccolta, da far paun e tut sez - e da duvrar dad in animal tut en cuschina e buc mo il filet.

En ina seria da fotografias ha il hosp dalla sera schau reviver era muments spectaculars dalla Gilde, l'uniun svizra dils gastronoms. Igl onn 2004 veva quella festivau siu 50avel anniversari e contonschiu in record mundial cun far risotto a Turitg sil Bürkliplatz. Toni Darms ha raquintau che el eri in da quels 50 cuschiniers che hagien turschau il risotto en ina cazzetta gigantica cun in diameter da 5 meters. 10'000 purziuns ris seigien vegnidas vendidas ed il recav seigi ius alla Ligia encunter il cancer. Ina acziun da reclama "par excellence" seigi quei stau per la "Gilde".

Era da sias numerusas activitads sco um pensiunau ha el raquintau. Per igl SAC meina el turas da gudiment (Genusstouren) nua ch'ei dat magari era in Röteli per ils viandonts. Per il cantun Grischun controllescha el las senda da viandar ufficialas en ina part dalla Surselva. Quei munta far ca. 400 km a pei mintga onn. E per Surselva Tourismus e la vischnaunca dad Ilanz/Glion  eis el ina da quellas persunas che s'engaschan per la Via Glion che duei cul temps colligiar tut las fracziuns e generar valurisaziun turistica.

Il publicum ha gudiu las historias ed anecdotas dil hosp dalla sera. E Toni Darms e sia dunna Imelda han schizun purtau ed offeriu il vin ch'ei ha dau suenter, per star aunc in'uriala da cumpignia e dar ina paterlada.
                                                                                                     Maria Cadruvi