... e la prevista en La Quotidiana dils 30 d'avrel 2025:
Sonda, ils 3 da matg 2025 ...
... eran differentas occurrenzas nudadas en las agendas da quels e quellas da Ruschein: ina gronda fiastas da famiglia p.ex. ed ina ceremonia da commemoraziun, alla quala in grond pievel veva priu part. Tonaton ein tuttina aunc 27 persunas seradunadas la sera a "da cuminonza" en Casa da scola Crestas.
Per sia introducziun veva Andreas Joos consultau (per marveglias!) igl internet e dumandau ChatGPT tgei ch'el sappi da Maurus Blumenthal, il hosp dalla sera. Quei ha procurau per plirs muments hilarics perquei che ChatGPT ha attribuiu a Maurus, ch'ei carschius si a Ruschein, differents status dad auters Blumenthals. El seigi in meister da schah, hagi in grond menaschi puril en Lumnezia e seigi in renomau sociolog svizzer. En verdad eis el "mo" directur da l'Uniun grischuna dad artisanadi e mistregn (Bündner Gewerbeverband), l'uniun che festivescha uonn siu giubileum da 125 onns ed ei cun ses 7000 commembers la pli gronda organisaziun economica dil Grischun.
Dapi prest tschun onns ei Maurus directur da quell'uniun ch'ha 63 secziuns el cantun Grischun e che s'engascha per che fatschentas pintgas e grondas hagien bunas cundiziuns da basa e sappien prosperar e sesviluppar en la fiera libra dall'economia. Maurus ha capiu da presentar differents aspects da siu mintgagi professiunal cun raquintar tut concret tgei ch'el hagi p.ex. fatg in luvergi dall'jamna vargada. El ha era accentuau l'impurtonza dalla scolaziun e formaziun professiunala en Svizra. El Grischun semuossa quella purschida mintga dus onns cun la exposiziun Fiutscher che vegn uonn puspei organisada a Cuera (dils 12 als 16 da november 2025) ed ei in liug ideal - buc mo per glieud giuvna alla tscherca da lur clamada - per emprender d'enconuscher l'immensa varietad da professiuns ch'ins sa emprender el Grischun. Duront ils tschun gis da Fiutscher vegni surviu en tut da quei dad 8000 tschaveras, ha Maurus raquintau. Ina dallas damondas en quei connex seigi p.ex. stau dacuort en ina sesida, "tgei metter sin la carta da menu".

En ina seria da fotografias ha Maurus schau reviver muments da sia affonza a Ruschein, ha tradiu ch'el seigi in grond amatur dad ir per bulius ed ha raquintau ch'el hagi luvrau sez biaras uras vid la restauraziun dad ina casa da Gualsers en Stussavgia, nua che el, sia dunna e lur dus affons passentan bugen fins d'jamna e vacanzas. Insumma - quei luvrar culs mauns e far zatgei concret, quei plagi ad el. El seigi buca mo quel dil biro, ha el manegiau cun in surrir.
Maurus, naschius 1981, ha passentau duront il gimnasi in onn da scola a Monpellier. Sin la damonda, tgei che hagi cunzun plaschiu bein ad el en il sid dalla Frontscha, ha el buca stuiu ponderar gitg: "La Mar." E dil franzos ch'el hagi empriu giu leu, hagi el saviu profitar fetg duront ils sis onns ch'el hagi menau a Berna la Federaziun svizra dils parlaments da giuventetgna (Dachverband Schweizer Jugendparlamente). El rom da ses studis ha el fatg in semester ad Amman en Jordania. Igl arab, ch'el discurrevi detg passabel suenter quels treis quater meins, hagi el per gronda part emblidau. Mo ils contacts cun indigens e la cordialitad giu leu restien ad el en buna memoria. E grazia al fatg ch'el hagi buca studegiau economia ni giurisprudenza, mobein scienzias da religiun e scienzias culturalas dil Proxim Orient, gidi el a "capir" meglier certs svilups politics, socials e religius sin quest mund.
La sera ei, sco adina, ida alla fin cun star aunc in'uriala da cuminonza, cun in migiel aua ni vin. E la sponsura dallas bubrondas, Fina Blumenthal-Cadruvi, la mumma da Maurus, veva perfin fatg paun delizius vitier, emplenius cun tomatas tostas.
Maria Cadruvi